NVPG

voor Patiënten met Paragangliomen

Paragangliomen en erfelijkheid of toch niet? In Nederland is kan bij 50% tot 60% geen erfelijke aanleg worden vastgesteld, die tumoren worden sporadische paragangliomen genoemd. Lees meer over niet erfelijke of sporadische paragangliomen

Erfelijke paragangliomen

Dat paragangliomen en erfelijkheid met elkaar samenhangen werd al heel lang vermoed. In het verleden ging het over PGL1, PGL2, PGL3, PGL4 en PGL5. Pas sinds de medici DNA onderzoek kunnen doen ontdekten de onderzoekers meer en meer verbanden tussen paragangliomen en erfelijkheid.

Er zijn inmiddels meer dan 20 genetische mutaties ontdekt bij mensen met paragangliomen (zowel in het hoofd- en halsgebied, de borst- en buikholte als feochromocytomen in het bijniermerg). Ook in de afgelopen jaren zijn er nieuwe mutaties aan het licht gekomen en daarom verwacht men , al kan niemand in de toekomst kijken, dat met meer onderzoek nog meer duidelijk zal worden.

Genetische mutaties en paragangliomen

Lang niet bij iedereen met een paraganglioom vindt men een genetische mutatie, dit is maar bij 40 tot 50% van de patiënten het geval. Als er geen mutatie ontdekt dan noemen we deze tumoren sporadisch.

Vandaag de dag kun je zeggen dat er naast de sporadische tumoren 3 groepen mutaties te onderscheiden zijn:

  • de voor paragangliomen specifieke mutaties die vroeger PGL1 tot en PGL5 werden genoemd
  • mutaties waarbij een andere aandoening of ziekte de hoofdrol speelt
  • de andere mutaties waar nog minder van bekend is

Gezien de kosten van genetisch onderzoek wordt er kritisch gekeken naar welke genen er onderzocht worden. Hier spelen verschillende factoren een rol zoals bijvoorbeeld de locatie van de tumor en of er verhoogde hormoonwaardes zijn.

Vroeger werd er gen voor gen onderzoek gedaan, tegenwoordig worden meerdere genen tegelijk onderzocht. De verwachting is dat door dalende kosten in de toekomst er zelfs naar het hele DNA gekeken gaat worden. Dit laatste wordt in het Engels “whole-genome-sequencing” genoemd. Lees meer over erfelijkheidsonderzoek.

In 2019 is er een nieuwe richtlijn “Informeren familieleden bij erfelijke aandoeningen” gepubliceerd.

Welke genetische mutaties

Op dit moment melden wij hier de meest voorkomende muaties, wordt er meer bekend dan passen wij dit natuurlijk aan. In onderstaande overzichten wordt met de volgende afkortingen gewerkt:

  • HNPGL voor paragangliomen in het hoofd- en halsgebied
  • PGL voor paragangliomen in de borst- en buikholte
  • PCC voor feochromocytomen in het bijniermerg

Voor paragangliomen specifieke mutaties

SDHA, ontdekt in 2010 met PCC en PGL tumoren, lees meer…
SDHAF2, ontdekt in 2009 met HNPGL tumoren (soms meerdere), lees meer…
SDHB, ontdekt in 2001 met PGL tumoren (soms ook PCC en HNPGL), lees meer…
SDHC, ontdekt in 2000 met HNPGL tumoren (soms meerdere, zelden PCC en zeldzaam PGL), lees meer…
SDHD, ontdekt in 2000 met HNPGL tumoren (vaak meerdere en soms ook PCC en PGL), lees meer…

Bij de SDHAF2 en SDHD mutatie is er nog een bijzonderheid: Mutatie geërfd van de moeder dan (bijna nooit) geen tumoren maar als een jongen dan zijn kinderen mogelijkerwijs weer wel. In een Nederlands onderzoek onder 222 SDHD-mutatie dragers was er maar één patiënt die de mutatie van de moeder had geërfd.

mutaties van andere aandoeningen

NF1, ontdekt in 1990 met PCC, soms PGL en heel zelden HNPGL
RET, ontdekt in 1993 met PCC en heel zelden PGL en HNPGL
VHL, ontdekt in 1993 met PCC en soms PGL en zelden HNPGL

Lees meer over deze mutaties

andere, veel minder vaak voorkomende, mutaties

FH, ontdekt in 2013 met PCC en zelden PGL
H-RAS, ontdekt in 2013 met PCC en PGL
HIF2A/EPAS1, ontdekt in 2012 met PGL (vaak meerdere) en PCC
MAX, ontdekt in 2010 met PCC, soms PGL en heel zelden HNPGL
TMEM127, ontdekt in 2010 met PCC

zeldzame mutaties

Deze mutaties zijn vaak maar bij één of enkele patiënt(en) of in maar één familie aangetoond dus het belang van deze mutaties is niet zeker/staat niet vast.

ATRX, ontdekt in 2015
BAP1
BRAF, ontdekt in 2014
CSDE1, ontdekt in 2016
EZH2
FGFR1
GOT2, ontdekt in 2017
H3F3A, ontdekt in 2015
IDH1, ontdekt in 2010, met HNPGL
IDH3B, ontdekt in 2017
JMJD1C
KDM2B
KIF1B, ontdekt in 2008 met PCC
KMT2D/MLL2
MDH2, ontdekt in 2015 met PCC
MERTK, ontdekt in 2015
MET, ontdekt in 2015
MITF, ontdekt in 2016
PHD1/EGLN2, ontdekt in 2014 met PCC
PHD2/EGLN1, ontdekt in 2008 PCC en PGL
SETD2
TP53

Lees meer over deze mutaties